Wydział Energetyki i Paliw powstał przez integrację Wydziału Paliw i Energii oraz Międzywydziałowej Szkoły Energetyki. Połączenie tych dwóch jednostek nastąpiło na mocy uchwały Senatu Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w grudniu 2008 r.

Podstawową formą działalności Wydziału jest prowadzenie zintegrowanych badań i kształcenia w zakresie szeroko pojętej tematyki paliwowo-energetycznej, w ramach dwóch podstawowych kierunków: Energetyka oraz Technologia chemiczna. Działalność Wydziału realizowana jest w jednostkach organizacyjnych, do których należy obecnie osiem katedr: Katedra Chemii Węgla w Energetyce i Przemyśle, Katedra Technologii Paliw, Katedra Nauk o Środowisku w Energetyce, Katedra Zrównoważonego Rozwoju Energetycznego, Katedra Energetyki Jądrowej, Katedra Podstawowych Problemów Energetyki, Katedra Energetyki Wodorowej oraz Katedra Maszyn Cieplnych i Przepływowych.

Trzon dydaktyczny Wydziału Energetyki i Paliw stanowią wybitni profesorowie i specjaliści z zakresu m.in. energetyki odnawialnej i jądrowej, ciepłownictwa, ogrzewnictwa, wentylacji i klimatyzacji, maszyn i silników cieplnych, niskoemisyjnych technik spalania paliw, ochrony środowiska, zrównoważonego rozwoju energetyki, zaawansowanych technologii energetycznych, technologii chemicznej paliw itp.

Jednym z efektów dynamicznego rozwoju Wydziału Energetyki i Paliw, jest gruntowna przebudowa budynku D-4, w celu przystosowania go do potrzeb dydaktyczno-badawczych jednostki.