web templates free download

Wstępne rozpoznanie potencjału geotermalnego dla wybranych miast
i lokalizacji

Poniższe materiały przedstawiają wyniki subiektywnej oceny autora oparte
na regionalnej analizie parametrów geotermalnych przeprowadzonej przez autora
w ramach realizacji:
- Atlasów Geotermalnych Niżu Polskiego (formacje mezozoiczne oraz paleozoiczne);
- Atlasów Geotermalnych Karpat Zachodnich;
- Atlasów Geotermalnych Karpat Wschodnich oraz pozostałych opracowań regionalnych.

Analizy podstawowych parametrów hydrogeotermalnych w wybranych lokalizacjach reprezentują stan wiedzy na dzień ich wykonania.

Pionki, powiat radomski, woj. mazowieckie
(stan na 2007 rok)

MiastoPionki
Powiatradomski
Województwomazowieckie
Położeniemiasto położone jest w sercu Puszczy Kozienickiej, 100 km od Warszawy, 20 km od Dęblina. 
Miasto posiada dogodne, bezpośrednie połączenia drogowe i kolejowe z wieloma miastami w Polsce.
Droga Kraków-Kielce-Radom-Warszawa-Gdańsk, oddalona o ok. 20 km.

Pionki mają dobre połączenie kolejowe, zarówno towarowe, jak i pasażerskie, z dwoma dużymi ośrodkami kolejowymi w Radomiu i Dęblinie.
Liczba mieszkańców (2005)
miasto: 20 021 osób
wieś: 9 836 osób
Powierzchnia gminy230.82 km²
15.09% powierzchni powiatu, w tym:
- użytki rolne: 33.0%
- użytki leśne: 62.0% 

Gospodarka

W kwietniu 2003 roku Rada Ministrów podjęła decyzję o objęciu niektórych terenów Pionek Tarnobrzeską Specjalna Strefą Ekonomiczną (SPECJALNA TARNOBRZESKA STREFA EKONOMICZNA EURO-PARK WISŁOSAN).

Miasto Pionki oferuje inwestorom atrakcyjnie położone tereny typu "green field" (o łącznej powierzchni 21.7 ha). Oferowane tereny są w pełni uzbrojone w infrastrukturę techniczną oraz magistrale do przesyłu mediów. W bezpośrednim sąsiedztwie lub na miejscu dostępne są wszystkie elementy infrastruktury technicznej: znajdują się punkty zasiadania w energię elektryczną, wodę, gaz, kanalizacja sanitarna. 

Miasto Pionki oferuje do wykorzystania na produkcję przemysłową ponad 300 ha zabudowanego terenu , wyposażonego we wszelkie media konieczne do produkcji takie jak: średnie i wysokie napięcie, gaz, woda, kanalizacja sanitarna, asfaltowe drogi dojazdowe. 

Większe firmy produkcyjne: ZAKŁADY CHEMICZNE "BOCHEM" Sp. z o.o., P.P.H.U ''BATO'', CEBOLAND, CHEM-MONTAŻ Sp. z o.o., Zakład Produkcyjno – Handlowy “DEKOL”, DREWUP sp. z o.o., DOZACHEM-LECH Sp.z o.o., PPHU ''DORAN", P.P.H ''ELCHEM-B", EOC Polska sp. z o.o., GALWANPRO Sp. z o. o., Trade Mark International Cosmetcs Sp. z o.o. Pionki TMS INTERNATIONAL TRADE-MARKETING-SERVICE Sp. z o.o., Zakłady Drzewne i inne.



Warunki geologiczne i hydrogeologiczne

Pod względem geologicznym Gmina Pionki położona jest w północnej części niecki lubelskiej, jednostki geologicznej charakteryzującej się umiarkowanym potencjałem zasobowym energii wód geotermalnych w skali Niżu Polskiego.

W rejonie miasta Pionki zlokalizowano 9 otworów wiertniczych (Rys.1) wykonanych w celach poszukiwawczych za ropa naftową i gazem ziemnym, są to: Kotlin Twardów, Lisów 1, Ursynów 1, Pionki 1, Pionki 2, Pionki 3, Pionki 4, Pionki 5, Pionki 7. Powyższe otwory wiertnicze stanowią podstawowe źródło informacji dotyczącej parametrów geologicznych potencjalnych zbiorników geotermalnych w rejonie gminy i miasta Pionki. 

Pod względem możliwości wykorzystania wód geotermalnych w zasięgu gminy Pionki możemy wyróżnić dwa zasadnicze kierunki ich zagospodarowania: 

Pierwszy z nich wiąże się z możliwością wykorzystania ciepła geotermalnego do celów grzewczych, kolejny z możliwością zagospodarowania ciepłych wód podziemnych do celów rekreacyjnych i balneologicznych. 

Możliwości i sposób zagospodarowania tych zasobów uzależniony jest od parametrów geologicznych i hydrogeotermalnych poszczególnych zbiorników wód podziemnych na terenie gminy oraz uwarunkowań techniczno-ekonomicznych ich eksploatacji i wykorzystania.



Podstawowe parametry hydrogeologiczne potencjalnych zbiorników wód geotermalnych w rejonie miasta Pionki

Analiza parametrów hydrogeologicznych, termicznych oraz rozkład zasobów energii geotermalnej na Niżu Polskim, w skali regionalnej wskazują, że gmina Pionki położona jest w marginalnej strefie głównych zbiorników geotermalnych na Niżu Polskim (Rys.1).

Szacunkowe wielkości podstawowych parametrów hydrogeotermalnych (Tab.1) wskazują na wykorzystanie wód geotermalnych w rejonie miasta i gminy Pionki w celach rekreacyjnych oraz balneoterapeutycznych (baseny, zakłady lecznicze, itp.).


Tab. 1
Charakterystyka podstawowych parametrów hydrogeotermalnych w rejonie miasta Pionki (na podstawie regionalnych analiz parametrów hydrogeotermalnych)

PARAMETR strop
(mnpm)
strop
(mppt)
miąższość
(m)
mia. wodonośne
(m)
temperatura
(°C)
mineralizacja
(g/dm³)
wydajność
(m³/h)
moc dubl.
(kW)
K1-618.7795.317.79.528.60.813.053.3
J3-636.4813.0387.0358.829.22.236.0176.9
J2-1023.41200.068.953.737.43.852.5753.2
T2-1137.51314.135.7-39.211.5--
T1-1173.21349.973.839.141.9ok. 6525.3514.7
D-1247.01423.6783.2114.042.6ok. 7036.3759.4

Możliwości zastosowania wód geotermalnych w balneoterapii i rekreacji

Współczesne nazewnictwo dotyczące wód mineralnych i leczniczych jest przyjęte umownie, zarówno w Polsce, jak i poza jej granicami. Bardzo często jest ono niejednoznacznie stosowane. Obowiązująca aktualnie w Polsce podstawowa terminologia przedstawia się następująco (Paczyński, Płochniewski, 1996; Kleczkowski, Różkowski, 1997):

- woda mineralna - to woda naturalna zawierająca od 1 g/dm³ rozpuszczonych składników stałych;
- akratopega - to woda o mineralizacji od 0.5 do 0.999 g/dm³;
- woda słodka (zwykła) - to woda o mineralizacji poniżej 0.5 g/dm³;
- woda chlorkowa - to woda, w której składzie dominuje jon chlorkowy, a jego minimalna zawartość musi wynosić co najmniej 20% mvali jonu;
- woda siarczanowa - to woda, w której dominuje jon siarczanowy, a jego minimalna zawartość musi wynosić co najmniej 20% mvali jonu;
- solanka - to woda o mineralizacji od 35 g/dm³, jej głównymi składnikami są jony Cl−, Na+ i Ca2+;
- wody lecznicze - to wody podziemne niezanieczyszczone pod względem chemicznym i mikrobiologicznym, o naturalnej zmienności cech fizycznych i chemicznych.


Wody lecznicze charakteryzowane są za pomocą tzw. współczynników farmakodynamicznych. Są to minimalne zawartości rozpuszczonych składników chemicznych (tzw. swoistych) albo własności fizyczne wody, które powodują działanie lecznicze począwszy od eksperymentalnie stwierdzonego dolnego progu ich aktywności biologicznej.
Wymagania stawiane wodom, w zależności od rodzaju kąpieli, dotyczą temperatury i mineralizacji (Paczyński, Płochniewski, 1996; Ponikowska (red.), 1995; Kochański, 2002).

Do warunków, jakie muszą być spełnione, aby wody geotermalne mogły być użytkowane do kąpieli balneologicznych i rekreacyjnych zaliczyć:

- temperatura wody,
- mineralizacja ogólna,
- wydajność ujęcia wody (otworu wiertniczego) powinna wynosić od kilku do ok. 30 m³/h, w zależności od wielkości basenu i sposobu napełniania go wodą (30 m³/h przy pełnej jednorazowej wymianie wody),
- ciśnienie wody, które w sposób istotny wpływa na opłacalność, a nawet możliwość eksploatacji wody,
- głębokość występowania wody geotermalnej, co wpływa na koszt wierceń.


Ogólne kryteria przydatności wód geotermalnych do omawianych rodzajów użytkowania są uznawane przez wszystkich specjalistów, ale w szczegółach występują różnice w odniesieniu do optymalnej i dopuszczalnej temperatury oraz mineralizacji ogólnej wody. Na podstawie polskich opracowań (Płochniewski, Madeyski, 1990) główne wymagania stawiane wodom geotermalnym przedstawiono w Tab. 2. Niezbędna temperatura wody w złożu zależy nie tylko od oczekiwanej temperatury w basenie, lecz również od sposobu doprowadzenia wody do basenu (z odbiornikiem lub bez odbioru ciepła do celów grzewczych, basen przepływowy lub okresowo zamknięty).


Tab. 2
Kryteria stawiane wodom geotermalnym

RODZAJ KĄPIELI TEMPERATURA WODY (°C) MINERALIZACJA (g/dm³)
Rekreacyjny24-30do 35
Rekreacyjno-leczniczy28-32do 40
Leczniczy28-42do 60

W odróżnieniu od zastosowań leczniczych, kąpiele rekreacyjne nie mogą być silnie bodźcowe ze względu na temperaturę (nie może ona być ani zbyt niska ani zbyt wysoka) oraz ze względu na mineralizację (jako maksymalną wartość przyjmuje się zasolenie oceanu światowego - 35 g/dm³; Tab.2). Minimalna wydajność wody geotermalnej z ujęcia dostarczana dla jednego basenu rekreacyjnego powinna wynosić 3-5 m³/h (Paczyński, Płochniewski, 1996). Ograniczeniem związanym z użytkowaniem solanek są trudności z usuwaniem słonych, pozabiegowych wód z basenów kąpielowych.

Wstępna analiza podstawowych parametrów wód termalnych występujących w rejonie miasta Pionki wskazuje iż wody tego rejonu spełniają podstawowe kryteria kwalifikujące je do zastosowań zarówno w celach rekreacyjnych jak i balneoterapeutycznych.



Wykorzystanie wód geotermalnych w celach grzewczych

Relatywnie niskie spodziewane temperatury (28-43°C) wód i przewidywane niezbyt wysokie wydajności ujęć wód geotermalnych (rzędu 10-50 m³/h) predestynują wykorzystanie zasobów geotermalnych w rejonie Pionek w układach bazujących lub wspomaganych z pompami ciepła.



Wnioski

Wstępna ocena parametrów hydrogeotermalnych, wskazuje na możliwości pozyskania i wykorzystania ciepłych wód termalnych w rejonie gminy i miasta Pionki.


  1. Regionalna analiza parametrów geologicznych i hydrogeotermalnych wskazuje na możliwości wykorzystania wód geotermalnych w celach balneologicznych i rekreacyjnych w zasięgu gminy Pionki. Dotyczy to głównie wód podziemnych związanych z poziomami: kredy dolnej, jury górnej, jury środkowej oraz triasu środkowego i triasu dolnego. Nie wyklucza się również możliwości pozyskania i wykorzystania wód zbiornika dewońskiego.
  2. Regionalna analiza parametrów geologicznych i hydrogeotermalnych głównych zbiorników wód podziemnych Niżu Polskiego, sugeruje na istnienie możliwości zagospodarowania zasobów geotermalnych w obrębie gminy i miasta Pionki w celach ciepłowniczych w systemach wspomaganych pompą ciepła.

Opłacalność przedsięwzięcia polegającego na wykorzystaniu ciepła wód geotermalnych w powyższym rejonie, wymaga bardziej szczegółowego rozpoznania parametrów hydrogeotermalnych wód, czego na obecnym etapie nie jesteśmy w stanie określić.
Wskazane byłoby również wykonanie studium techniczno-ekonomicznego w skali planowanego przedsięwzięcia uwzględniającego oczekiwania potencjalnego inwestora co do kierunków wykorzystania wód geotermalnych.

TOP

Czarnków, powiat czarnkowsko-trzcianecki, woj. wielkopolskie
(stan na 2009 rok)

Czarnków to miasto i gmina w województwie wielkopolskim, w powiecie czarnkowsko-trzcianeckim. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do województwa pilskiego. Położone na skraju Puszczy Noteckiej. Współsiedziba wraz z Trzcianką powiatu czarnkowsko-trzcianeckiego. Według danych z 30 czerwca 2008, miasto miało 11 310 mieszkańców. Sąsiaduje z gminą Lubasz.

Czarnków - położenie

Miasto Czarnków położone jest w północnej części województwa wielkopolskiego, w powiecie czarnkowsko-trzcianeckim. W Czarnkowie znajduje się siedziba władz powiatowych, miejskich, jak i gminnych. Powierzchnia miasta wynosi 970 ha, z czego lasy zajmują około 13%, użytki rolne 53%, a pozostałe tereny ok. 34%.

Czarnków leży na granicy mezoregionów fizyczno-geograficznych: Pojezierza Chodzieskiego i Kotliny Gorzowskiej w jej mikroregionie Dolinie Dolnej Noteci. Mezoregion Pojezierza Chodzieskiego charakteryzuje się krajobrazami młodoglacjalnymi równin i wzniesień morenowych, atrakcyjne są wały moren spiętrzonych, które występują na krawędzi wysoczyzny morenowej nad Czarnkowem.



Klimat

Klimat miasta kształtuje się pod wpływem trzech regionów klimatycznych: Regionu Środkowowielkopolskiego, Środkowopomorskiego i Regionu Dolnej Warty. Długość trwania lata wynosi ok. 100 dni, zimy ok. 80, a liczba dni z mrozem waha się w przedziale 30-40. Okres wegetacyjny rozpoczyna się 1-5 kwietnia i kończy 1-5 listopada. Średnia roczna suma opadów wynosi 500-600 mm. Dominują wiatry zachodnie i południowo-zachodnie.

Mezo- i mikroklimat Czarnkowa kształtuje się pod silnym wpływem Doliny Noteci i strefy krawędziowej Pojezierza Chodzieskiego. System łąkowy w dolinie z udziałem wód otwartych, podmokłości, zarośli i zadrzewień, dużą akumulacją energii słonecznej w okresie wegetacji, tworzą klimat wilgotny, dobrze natleniony, nasycony roślinnymi substancjami lotnymi.



Warunki wodne

Rzeką, która przepływa przez miasta jest Noteć, która mieści się w drugiej klasie czystości. Największy wpływ na jakość wód Noteci mają rzeki wpadające do niej. Na różnych odcinkach są to przede wszystkim Gwda, Drawa, Bolimka i Trzcinica.



Struktura powierzchni

Według danych z roku 2002, Czarnków ma obszar 9,7 km², w tym:

- użytki rolne: 53%

- użytki leśne: 11%

Miasto stanowi 0,54% powierzchni powiatu.


Opłacalność przedsięwzięcia polegającego na wykorzystaniu ciepła wód geotermalnych w powyższym rejonie, wymaga bardziej szczegółowego rozpoznania parametrów hydrogeotermalnych wód, czego na obecnym etapie nie jesteśmy w stanie określić.
Wskazane byłoby również wykonanie studium techniczno-ekonomicznego w skali planowanego przedsięwzięcia uwzględniającego oczekiwania potencjalnego inwestora co do kierunków wykorzystania wód geotermalnych.

TOP

Gmina Karczew, powiat otwocki, woj. mazowieckie
(stan na 2009 rok)

Obszar gminy Karczew leży w centralnej części województwa mazowieckiego w pobliżu Warszawy i rozciąga się między Wisłą a pasmem lasów otwocko-celestynowskich. Według regionalizacji fizyczno - geograficznej obszar Karczewa położony jest w Dolinie Środkowej Wisły, która obejmuje odcinek dolny ciągnący się od Warszawy do Puław.


Tab. 1
Zestawienie podstawowych parametrów hydrogeologicznych w rejonie miasta i gminy Karczew

PARAMETR KREDA DOLNA JURA DOLNA
Głębokość zalegania stropuok. -750 - -900 m n.p.m.ok. -1200 - -1400 m n.p.m.
Miąższość utworów wodonośnych25 m75 m
Temperatura w stropie30-35°C40-45°C
Mineralizacja10 g/dm³50 g/dm³
Wydajność40 m³/h~ 100 m³/h

Zbiornik kredy dolnej


Zbiornik jury dolnej

Opłacalność przedsięwzięcia polegającego na wykorzystaniu ciepła wód geotermalnych w powyższym rejonie, wymaga bardziej szczegółowego rozpoznania parametrów hydrogeotermalnych wód, czego na obecnym etapie nie jesteśmy w stanie określić.
Wskazane byłoby również wykonanie studium techniczno-ekonomicznego w skali planowanego przedsięwzięcia uwzględniającego oczekiwania potencjalnego inwestora co do kierunków wykorzystania wód geotermalnych.

TOP

Leszno, woj. wielkopolskie
(stan na 2009 rok)

Leszno - miasto w województwie wielkopolskim, położone w zachodniej części Polski, pomiędzy dwoma dużymi centrami gospodarczymi – Poznaniem i Wrocławiem. Zamieszkuje je 64 142 mieszkańców na powierzchni 31,9 km², co daje miastu siódmą lokatę pod względem wielkości w województwie.

Leszno położone jest poza zasięgiem występowania głównych zbiorników wód termalnych na Niżu Polskim, tj. zbiornikiem kredy dolnej i jury dolnej. 

Nie wyklucza się możliwości pozyskania i wykorzystania wód głębszych zbiorników hydrotermalnych, tj. triasu dolnego (p.5), permu dolnego (p. 6), karbonu (p.7). Wody termalne powyższych zbiorników nie są do tej pory wykorzystywane w celach grzewczych, w związku z tym ryzyko geologiczne udostępnienia tych zbiorników jest znaczne.

Przewidywane wydajności ujęć wód powyższych zbiorników (od ok. 10 do 60 m3/h) są relatywnie niskie, wysokie mineralizacje wód oraz zróżnicowane temperatury wód poszczególnych zbiorników wskazują na konieczność kompleksowej analizy tych parametrów, ze wskazaniem kierunków ich wykorzystania (ciepłownictwo - wraz z pompami ciepła, balneoterapia, etc.)

W rejonie Leszna zlokalizowano szereg głębokich otworów wiertniczych (Rys. 3.2), które stanowią bezpośrednie źródło informacji dotyczącej podstawowych parametrów geologicznych i hydrogeologicznych obszaru.


Tab. 1
Zestawienie podstawowych parametrów hydrogeologicznych w rejonie miasta i gminy Leszno

PARAMETR TRIAS GÓRNY TRIAS DOLNY TRIAS DOLNY KARBON
Głębokość zalegania stropu
(m npm)
-100 / -150-800ok. -1900ok. -1200
Miąższość utworów
(m)
ok. 400650ok. 100-
Miąższość utworów wodonośnych
(m)
< 50ok. 200ok. 75-
Temperatura w stropie
(°C)
< 20ok. 40ok. 70ok. 80
Mineralizacja
(g/dm³)
30 - 40ok. 150> 200> 200
Wydajność
(m³/h)
< 1050 - 60ok. 20 - 30-

Budowa geologiczna rejonu Leszna w aspekcie występowania wód termalnych


Zbiornik triasu górnego


Zbiornik triasu dolnego


Zbiornik permu dolnego


Zbiornik karboński

Opłacalność przedsięwzięcia polegającego na wykorzystaniu ciepła wód geotermalnych w powyższym rejonie, wymaga bardziej szczegółowego rozpoznania parametrów hydrogeotermalnych wód, czego na obecnym etapie nie jesteśmy w stanie określić.
Wskazane byłoby również wykonanie studium techniczno-ekonomicznego w skali planowanego przedsięwzięcia uwzględniającego oczekiwania potencjalnego inwestora co do kierunków wykorzystania wód geotermalnych.

TOP

Pilzno, powiat dębicki, woj. podkarpackie
(stan na 2009 rok)

Miasto Pilzno położone jest w województwie podkarpackim, w powiecie dębickim, w Dolinie Dolnej Wisłoki. Pilzno leży przy międzynarodowej trasie drogowej nr 4 Zgorzelec - Medyka. Boczna jej odnoga prowadzi na południe do Jasła i Krosna. Gmina Pilzno zajmuje powierzchnię ponad 165 km2 i liczy ok. 17 tys. mieszkańców z czego według stanu na 31 maja 2007 r. 4548 mieszkańców mieszka w Pilźnie. W mieście nie funkcjonują duże zakłady przemysłowe, działają natomiast mniejsze, głównie prywatne firmy, produkcyjne, handlowe i usługowe.

Południowa część gminy Pilzno położona jest na krańcach Pogórza Karpackiego, w jego fragmencie - Pogórzu Strzyżowskim, północna zaś - w kotlinie Sandomierskiej. Samo Pilzno usytuowane jest na pograniczu tych krain. Położenie decyduje o bogactwie krajobrazu, walorach przyrodniczych, zróżnicowanej rzeźbie terenu. Szczególnie atrakcyjne są obszary pogórzańskie: liczne wzniesienia, malownicze doliny rzek i strumieni, wąwozy, jary, rozległe masywy leśne, ciekawe formy geologiczne. Najwyższym wzniesieniem w rejonie Pilzna jest Budyń (354 m n.p.m.), w pobliżu wsi Zwiernik. Gmina znajduje się w obrębie trzech obszarów chronionego krajobrazu: Jastrząbsko - Żdżarskiego, Pogórza Ciężkowickiego i Pogórza Strzyżowskiego. Lasy zajmują 22% powierzchni gminy, przy czym występują w zwartych maswach co stwarza korzystne warunki bytowania dzikiej zwierzyny i stanowi bazę rozwoju różnych form rekreacji.

Położenie gminy w granicach trzech obszarów chronionego krajobrazu stanowi szansę dla rozwoju turystyki, agroturystyki i rekreacji. Sprzyja tym przedsięwzięciom obecność zabytków w samym Pilźnie, jak i w miejscowościach gminy. Ożywieniu ruchu turystycznego i powstanie infrastruktury turystycznej sprzyja powstający zalew na Wisłoce o powierzchni 120 ha, a docelowo 240 ha.

Północna część gminy znajduje się w obszarze klimatu podgórskich kotlin i dolin, natomiast południowa należy do skraju pasa górskiego. Przenikanie się tych typów klimatów daje w efekcie łagodne warunki klimatyczne. Średnia temperatura roczna wynosi ok. + 8 oC, średnia stycznia - 3°C, roczna suma opadów - 700 - 750 mm, okres wegetacji 200 - 215 dni, pokrywa śnieżna utrzymuje się przeciętnie 90 dni. Lata są upalne z dużą liczbą dni słonecznych i niewielką ilością opadów.

Miasto posiada sieć gazową, wodociągową i kanalizacyjną oraz dysponuje oczyszczalnią ścieków o przepustowości 500 m³/dobę. Na terenie miasta i gminy nie ma zorganizowanego systemu zaopatrzenia w ciepło. Zaspokajanie potrzeb cieplnych odbywa się w oparciu o niewielkie lokalne kotłownie zasilające obiekty użyteczności publicznej, produkcyjne i usługowe oraz indywidualne źródła w domach mieszkalnych, dostarczające energię cieplną na potrzeby centralnego ogrzewania i przygotowania cieplej wody. 



Spodziewane parametry wód geotermalnych w rejonie Pilzna 

W grudniu 1987 r. w rejonie Pilzna wykonano otwór wiertniczy „Pilzno-36” o głębokości 2049 m. Jego wykonanie związane było z zamiarem rozpoznania i eksploracji węglowodorów – otwór ten został zlikwidowany we wrześniu 1988 r. Dane geologiczno-techniczne otworu „Pilzno-36” oraz jego planowana rekonstrukcja wskazuje na możliwość eksploatacji z utworów mioceńskich wód geotermalnych o następujących parametrach, przy przyjętych niżej założeniach eksploatacyjnych:


WARUNKI EKSPLOATACJI / PARAMETR WODY WARTOŚĆ (jedn.)
Głębokość udostępnionej warstwy wodonośnej1660-1760 m
Porowatość efektywna20%
Przepuszczalność skał100 mD
Długość rury filtrowej100 m
Średnica filtra 6 5/8”
Mineralizacja ogólna wody geotermalnej250 g/dm³
Temperatura wody na głowicy otworu55°C
Wydajność eksploatacyjna wody50 m³/h


Wody geotermalne w rejonie Pilzna mają charakter wysokozmineralizowanych solanek chlorkowo-wapniowych o podwyższonej zawartości jonów jodkowych1. Mineralizacja wód, temperatura oraz zawartość leczniczych składników swoistych (ich dokładny skład wymaga szczegółowych analiz fizyko-chemicznych próbek wody pobranych w warunkach ustabilizowanego wypływu wód z otworu) wskazuje, że są to wody perspektywiczne dla celów leczniczych, leczniczo-rekreacyjnych i rekreacyjnych. Korzystanie z tych wód w ww. celach wymaga ich rozcieńczenia, tak aby mineralizacja, stężenia poszczególnych składników oraz temperatury nie przekraczały dopuszczalnych wartości:


WYKORZYSTANIE WÓD TEMPERATURA (°C)MINERALIZACJA (mg/dm³)
Rekreacyjne24-30≤ 35
Rekreacyjno-lecznicze28-32≤ 40
Lecznicze28-42≤ 60

Wykorzystanie wód geotermalnych w celach balneologicznych i rekreacyjnych

Do ważniejszych, potencjalnych korzyści wykorzystania wód geotermalnych w Pilźnie na potrzeby balneologiczne i rekreacyjne zaliczyć można rozwój miasta jako ośrodka uzdrowiskowo-wypoczynkowego o charakterze ponadlokalnym, w tym m.in. rozwój usług towarzyszących turystyce, wypoczynkowi oraz ochronie zdrowia. Wykorzystanie wód geotermalnych stworzy warunki dla poprawy stanu zdrowia lokalnej społeczności (korzystanie z obiektów balneologicznych i rekreacyjnych przez lokalną służbę zdrowia oraz placówki oświatowe - szkoły, przedszkola).

Woda geotermalna eksploatowana zrekonstruowanym otworem wiertniczym Pilzno 36 może zostać zagospodarowana przede wszystkim w nowopowstałym Ośrodku Termalnym do bezpośredniego zasilania (po odpowiednim rozcieńczeniu) basenów: leczniczych, rehabilitacyjnych i rekreacyjnych, natrysków i wanien do kąpieli leczniczych, a także pośrednio (poprzez wymienniki ciepła) do ogrzewania budynków i obiektów Ośrodka oraz do przygotowania ciepłej wody użytkowej. 

Wykorzystanie ciepła geotermalnego do celów centralnego ogrzewania i przygotowania ciepłej wody następować będzie poprzez płytowe wymienniki ciepła, w których energia cieplna zostanie przekazana wodzie sieciowej obiegu wtórnego, zasilającej niskotemperaturowe systemy grzewcze Ośrodka Termalnego lub wodzie miejskiej w celu jej podgrzania do wyższej temperatury i wykorzystania, m.in. do celów sanitarnych. Schłodzona w wymiennikach oraz opuszczająca baseny woda geotermalna, kierowana będzie do miejsca zrzutu ścieków komunalnych. W miarę potrzeb woda sieciowa opuszczająca wymienniki może zostać dodatkowo podgrzana do wyższej temperatury w gazowym kotle szczytowym. 

Ośrodek Termalny ogrzewany będzie głównie ciepłem pochodzącym z wód geotermalnych (ok. 90 %), przy czym szczytowe zapotrzebowanie na ciepło, w okresie niskich temperatur zewnętrznych, pokrywane będzie dodatkowo kotłem gazowym (10 %). Moc cieplna wymienników zasilanych wodą geotermalną wyniesie ok. 1,3 MW, a roczny odzysk ciepła z wód geotermalnych w skali roku wynosić będzie ok. 23.000 GJ.


Wstępna ocena opłacalności funkcjonowania instalacji geotermalnej na potrzeby Ośrodka Termalnego

Łączne szacowane nakłady inwestycyjne wyniosą ok. 6 400 tys. zł, z czego koszty rekonstrukcji otworu Pilzno 36 wyniosą ok. 3 972 tys. zł. 

Roczne koszty funkcjonowania instalacji geotermalnej (tj. obiegu wody geotermalnej - bez gazowego kotła szczytowego) wyniosą ok. 560 tys. zł. 

Założenia przyjęte do analizy:
- faza inwestycyjna projektu trwa 2 lata, faza operacyjna trwa 25 lat;
- stawka podatku dochodowego jest niezmienna i wynosi 19%;
- realna stopa dyskontowa wynosi 7%;
- cena sprzedaży ciepła na potrzeby Ośrodka Termalnego wyniesie 45 zł/GJ;
- roczny współczynnik obciążenia instalacji (stopień wykorzystania w skali roku nominalnej mocy cieplnej instalacji) wyniesie 0,6.

Wskaźniki finansowej efektywności instalacji geotermalnej działającej w Pilźnie

KRYTERIUM WARTOŚĆ
Wartość zaktualizowana netto (NPV)762 tys. zł
Wewnętrzna stopa zwrotu (IRR)8,3 %
Okres zwrotu nakładów inwestycyjnych10 lat
Zdyskont. jedn. koszt ciepła na poziomie odbiorcy 36,60 zł/GJ

Wartość zaktualizowana netto (net present value) całego przedsięwzięcia, czyli nadwyżka finansowa jaka powstanie w wyniku jego realizacji i funkcjonowania instalacji w przyjętym horyzoncie czasowym, określająca przyrost majątku inwestorów wyniesie 762 tys. zł. Wewnętrzna stopa zwrotu (internal rate of return ) - roczna stopa generowanego zysku wyniesie ok. 8,3%, przewyższając koszt kapitału na realizację inwestycji. Zainwestowane środki zwrócą się po ok. 10 latach funkcjonowania instalacji (prosty okres zwrotu). Wartość zdyskontowanego jednostkowego kosztu ciepła na poziomie jego odbioru w Ośrodku Termalnym wyniesie ok. 36,60 zł/GJ.

Wzrost stopnia wykorzystania nominalnej mocy cieplnej wymienników geotermalnych ponad zakładaną wartość (0,6), tj. zwiększenie użytecznego wykorzystania odzyskanego ciepła wód geotermalnych, skutkować będzie obniżaniem się jednostkowych kosztów produkcji ciepła. Tabela poniżej przedstawia zmiany jednostkowych kosztów produkcji ciepła w funkcji zmian rocznego współczynnika obciążenia wymienników. Jak widać intensyfikacja wykorzystania ciepła geotermalnego (np. poprzez dodatkowe jego zagospodarowanie) pozytywnie wpłynie na opłacalność inwestycji. 

ROCZNY WSPÓŁCZYNNIK OBCIĄŻENIA (-) JEDNOSTKOWY KOSZT PRODUKCJI CIEPŁA (zł/GJ)
0,452,80
0,543,20
0,636,60
0,731,80
0,828,50
0,925,80
1,023,40

Granicą opłacalności funkcjonowania instalacji geotermalnej będzie jego praca zapewniająca sprzedaż ciepła geotermalnego na poziomie ok. 21 000 GJ rocznie, co odpowiada współczynnikowi obciążenia ok. 0,54. Przy takiej sprzedaży (oraz przyjętych wcześniej założeniach) NPV wyniesie 0 zł, a IRR wyniesie 7%.

Zaprezentowana ocena opłacalności dotyczy wyłącznie instalacji, dostarczającej ciepło oraz wodę geotermalną. Opłacalność funkcjonowania Ośrodka Termalnego (jako osobnej inwestycji) będzie uzależniona od nakładów związanych z jego budową, od bieżących kosztów eksploatacji Ośrodka, a także od przychodów związanych z programem jego działalności, który przykładowo obejmować może:
- leczenie pobytowe (osoby ze skierowaniami ZUS), 
- wczasy lecznicze (pensjonariusze komercyjni),
- leczenie ambulatoryjne oraz rehabilitacja (na zasadach ubezpieczenia i komercyjnych),
- rekreacja (mieszkańcy miasta i okolic, turyści),
- zajęcia wychowania fizycznego (lokalne szkoły, przedszkola).

Opłacalność przedsięwzięcia polegającego na wykorzystaniu ciepła wód geotermalnych w powyższym rejonie, wymaga bardziej szczegółowego rozpoznania parametrów hydrogeotermalnych wód, czego na obecnym etapie nie jesteśmy w stanie określić.
Wskazane byłoby również wykonanie studium techniczno-ekonomicznego w skali planowanego przedsięwzięcia uwzględniającego oczekiwania potencjalnego inwestora co do kierunków wykorzystania wód geotermalnych.

TOP

Wągrowiec, powiat wągrowiecki, woj. wielkopolskie
(stan na 2009 rok)

Tab. 1
Zestawienie podstawowych parametrów hydrogeologicznych w rejonie miasta Wągrowiec

PARAMETR KREDA DOLNA JURA DOLNA
Głębokość zalegania stropuok. -500 m n.p.m.ok. -1300 m n.p.m.
Miąższość utworów wodonośnych25-50 m200 m
Temperatura w stropie35°C60-65°C
Mineralizacja2 g/dm³50g/dm³
Wydajność~ 50 m³/h~ 250 m³/h

Zbiornik jury dolnej

W rejonie Wągrowca (ok.30-40 km): zlokalizowano 4 otwory wiertnicze: Dąbrówka Kość. Geo 1, Rożnowo 1, Waliszewo 1, Owieczki 1, które stanowią bezpośrednie źródło inf. dot. podstawowych parametrów geologicznych obszaru.


Opłacalność przedsięwzięcia polegającego na wykorzystaniu ciepła wód geotermalnych w powyższym rejonie, wymaga bardziej szczegółowego rozpoznania parametrów hydrogeotermalnych wód, czego na obecnym etapie nie jesteśmy w stanie określić.
Wskazane byłoby również wykonanie studium techniczno-ekonomicznego w skali planowanego przedsięwzięcia uwzględniającego oczekiwania potencjalnego inwestora co do kierunków wykorzystania wód geotermalnych.

TOP

Sieradz, powiat sieradzki, woj. łódzkie
(stan na 2010 rok)

Sieradz - miasto i gmina w województwie łódzkim, w powiecie sieradzkim - jest położony na obszarze niecki mogileńsko-łódzkiej. Rejon niecki mogileńsko-łódzkiej stanowi jeden z najbardziej perspektywicznych obszarów dla zagospodarowania zasobów geotermalnych w Polsce. Zbiornikiem o najkorzystniejszych parametrach jest zbiornik dolnojurajski.

Strop jury dolnej w okolicach Sieradza zalega na głębokości -1600 m n.p.m. Miąższość wodonośnych utworów dolnojurajskich kształtuje się na poziomie 150 m, przy całkowitej miąższości utworów dolnej jury w tym rejonie ok. 200 m. Temperatury w stropie poziomu wodonośnego przyjmują wartość ok. 60°C. Mineralizacja wód kształtuje się na poziomie 70 g/dm³. Potencjalna wydajność studni w warstwie wodonośnej przyjmuje wartość ponad 250 m³/h. Przedstawione parametry wód są bardzo korzystne dla ich kompleksowego zagospodarowania.



Sposoby zagospodarowania wód geotermalnych

Wody geotermalne o przedstawionych powyżej parametrach mogą być wykorzystane do różnorodnych celów (Rys. 4). Kluczowym sektorem jest ciepłownictwo. Najbardziej efektywne jest ich wykorzystywanie w sposób kaskadowy. Po wykorzystaniu wód do celów ciepłowniczych, wody mogą zostać zagospodarowane do innych celów np. rekreacyjnych (Tab. 1).


Tab. 1
Wymagania stawiane wodom stosowanym do kąpieli

RODZAJ KĄPIELI TEMPERATURA WODY (st C) MINERALIZACJA WODY (g/dm³)
Rekreacyjny24-30do 30
Rekreacyjno-leczniczy28-32do 40
Leczniczy28-42do 60

Opłacalność przedsięwzięcia polegającego na wykorzystaniu ciepła wód geotermalnych w powyższym rejonie, wymaga bardziej szczegółowego rozpoznania parametrów hydrogeotermalnych wód, czego na obecnym etapie nie jesteśmy w stanie określić.
Wskazane byłoby również wykonanie studium techniczno-ekonomicznego w skali planowanego przedsięwzięcia uwzględniającego oczekiwania potencjalnego inwestora co do kierunków wykorzystania wód geotermalnych.

TOP

Łęczyca, powiat łęczycki, woj. łódzkie
(stan na 2011 rok)

Regionalna analiza parametrów geologicznych i hydrogeotermalnych w rejonie miasta wskazuje na możliwości wykorzystania wód geotermalnych zarówno do celów rekreacyjnych i/lub balneoterapeutycznych, jak i do celów grzewczych. Rejon Łęczycy zlokalizowany jest na północno-wschodnim skłonie niecki łódzkiej, przy granicy z wałem kujawskim. Na północ od Łęczycy zlokalizowano wysad solny Izbica-Kłodawa-Łęczyca. Powyższe fakty mogą mieć zasadniczy wpływ na skomplikowaną budowę geologiczną tego obszaru, dokładność określenia parametrów geologicznych (głębokości zalegania) oraz oceny parametrów hydrogeologicznych zbiorników wód, w tym m.in. ich mineralizacji.

W rejonie Łęczycy zlokalizowano kilkanaście utworów z czego najbliżej położone są 2 otwory wiertnicze: Chartów 1 (nr.80), Kosarzyn 1 (nr.42), które stanowią bezpośrednie źródło informacji dotyczącej podstawowych parametrów geologicznych obszaru.

Wykorzystanie wód geotermalnych do celów rekreacyjnych powinno w pierwszej kolejności dotyczyć zbiornika kredy dolnej. Zbiornik ten występuje na relatywnie niewielkich głębokościach. Regionalna analiza wskazuje, że wody te powinny charakteryzować się niewielką mineralizają (2-5 g/dm³) oraz temperaturami rzędu
25-35 st C. Wstępna analiza rozkładu parametrów geotermalnych zbiornika jury dolnej wskazuje na możliwości wykorzystania wód do celów grzewczych. Przewiduje się, że temperatury wód geotermalnych tego zbiornika będą wynosiły ok. 60-70 st C, a wydajności ujęć mogą przekraczać 150 m³/h. Należy spodziewać się znacznych mineralizacji wód zbiornika jury dolnej, powyżej 50 g/dm³.

Nie wyklucza się również możliwości pozyskania i wykorzystania wód głębszych zbiorników hydrotermalnych.
Opłacalność przedsięwzięcia polegającego na wykorzystaniu ciepła wód geotermalnych w powyższym rejonie, wymaga szczegółowego rozpoznania parametrów hydrogeotermalnych wód oraz wykonanie studium techniczno-ekonomicznego w skali miasta, bądź gminy, z uwzględnieniem specyfiki lokalnego rynku ciepłowniczego.


Łęczyca - lokalizacja

Miasto i gmina leżą w centralnej Polsce, w województwie łódzkim, pośrodku obecnego powiatu łęczyckiego. Miasto rozciąga się na pograniczu Niziny Mazowieckiej i Niziny Wielkopolskiej przy ujściu doliny Bzury do pradoliny warszawsko-berlińskiej.
Według danych statystycznych z 31 grudnia 2010r. miasto liczyło 15 113 mieszkańców. Według danych z 2007 roku Łęcztca zajmuje obszar 8,95km²


Tab. 1
Zestawienie podstawowych parametrów hydrogeologicznych w rejonie Łęczycy

PARAMETR

KREDA DOLNA
(strefa przywysadowa)
JURA DOLNA
(strefa przywysadowa)
Głębokość zalegania stropuok. -250 - -1500 m n.p.m.ok. -1500 - -1200 m n.p.m.
Miąższość utworów wodonośnychok. 50 m200 - 400 m
Temperatura w stropie25-35°C60-70°C
Mineralizacja2 - 5 g/dm³> 50 g/dm³
Wydajność50 - 100 m³/h> 150 m³/h

Zbiornik kredy dolnej


Zbiornik jury dolnej

Miasto i gmina w województwie mazowieckim, w powiecie wołomińskim oddalone
o ok. 17 km od centrum Warszawy. Ma dogodne połączenia kolejowe oraz autobusowe ze stolicą. Kobyłka graniczy z miastami: Zielonka, Marki; z Gminą Radzymin oraz z Miastem i Gminą Wołomin. Przez miasto przebiega droga wojewódzka nr 634 oraz linia kolejowa do Białegostoku. Do 1954 roku siedziba wiejskiej gminy Kobyłka.
Według danych statystycznych w 2011r. miasto liczyło 20 186 mieszkańców, gęstość zaludnienia 1028 os./km².


TOP

Zduńska Wola, powiat zduńskowolski, woj. łódzkie
(stan na 2011 rok)

Miasto i gmina w centralnej Polsce, w województwie łódzkim, w powiecie zduńskowolskim. Położone jest na Wysoczyźnie Łaskiej, na obszarze prawie równinnym, nad rzeką Pichną, prawym dopływem Warty. Jest siedzibą gminy i powiatu, a także członkiem Związku Miast Polskich. Według danych statystycznych z 31 grudnia 2009, miasto liczyło 43 969 mieszkańców. Powierzchnia miasta wynosi 24,58 km².



Tab. 1
Zestawienie podstawowych parametrów hydrogeologicznych w rejonie Zduńskiej Woli

PARAMETR KREDA DOLNA JURA DOLNA
Głębokość zalegania stropuok. -800 - -1000 m n.p.m.ok. -7250 - -2000 m n.p.m.
Miąższość utworów wodonośnychok. 30 m80 - 100 m
Temperatura w stropie30-40°C60-70°C
Mineralizacja< 2 g/dm³ok. 100 g/dm³
Wydajność40 - 50 m³/h> 150 m³/h

Zbiornik kredy dolnej


Zbiornik jury dolnej

Opłacalność przedsięwzięcia polegającego na wykorzystaniu ciepła wód geotermalnych w powyższym rejonie, wymaga bardziej szczegółowego rozpoznania parametrów hydrogeotermalnych wód, czego na obecnym etapie nie jesteśmy w stanie określić.
Wskazane byłoby również wykonanie studium techniczno-ekonomicznego w skali planowanego przedsięwzięcia uwzględniającego oczekiwania potencjalnego inwestora co do kierunków wykorzystania wód geotermalnych.

TOP

Jasło, powiat jasielski, woj. podkarpackie
(stan na 2012 rok)

Powiat jasielski, obok gorlickiego i krośnieńskiego należy do najstarszych regionów w Polsce, gdzie prowadzi się poszukiwania oraz eksploatację złóż ropy naftowej i gazu ziemnego na skalę przemysłową.
W powiecie jasielskim zlokalizowano jedno złoże gazu ziemnego – Roztoki oraz pięć złóż ropy naftowej: Harklowa, Osobnica, Świerchowa-Załęże, Folusz oraz Mrukowa (Rys. 1). Koncesje na poszukiwanie, rozpoznawanie oraz wydobywanie ropy i gazu w rejonie powiatu jasielskiego posiadają PGNiG SA oraz RWE DEA AG SA oddział w Polsce. 
Obecność wody w profilu geologicznym jest zjawiskiem powszechnym. Wody towarzyszą zwykle złożom ropy naftowej i/lub gazu ziemnego, jako tzw. „wody okalające” lub „podścielające” złoże. 
W sprzyjających warunkach geologicznych, na głębokościach zwykle powyżej 1000 m ppt., wody te mogą charakteryzować się podwyższonymi temperaturami, co predestynuje je do wykorzystania w celach ciepłowniczych. 
Poza w/w. możliwościami wykorzystania wody o podwyższonych temperaturach, występujące na zróżnicowanych głębokościach charakteryzują się zwykle podwyższoną mineralizacją, a niekiedy zawierają składniki swoiste, np.: żelazo, fluor, jod, siarkę, krzem, CO2 (wody kwasowęglowe i szczawy), co warunkuje możliwości ich wykorzystania do celów balneoterapeutycznych i/lub leczniczych. 
Warto wspomnieć, że w rejonie Gorlic znane są wystąpienia wód mineralnych: siarczkowych w Wapiennym oraz wód typu szczaw w Wysowej-Zdroju, które z powodzeniem stosowane są w celach balneoterapeutycznych i/lub w przemyśle rozlewniczym. 
Dodatkowo, znane z literatury są źródła wód siarczkowych w Jaśle (źr. Stefan), Brzysce (źr. Henryk), Pielgrzymce (źr. Władysław), Majscowej (źr. Maria) oraz Bieździedzy źr. Kazimiera i źr. Franciszka, które nie są obecnie należycie wykorzystywane. 
Lokalizacja powyższych źródeł potwierdza możliwości występowania wód swoistych w rejonie Jasła, które mogą być nawiercone również w innych lokalizacjach



Wstępna analiza dostępnych danych wskazuje, że w granicach powiatu Jasielskiego odwiercono ok. 350 otworów, które dostarczają bezpośredniej informacji geologicznej dotyczącej budowy geologicznej obszaru, w tym możliwości występowania wód geotermalnych w rejonie Jasła (Rys. 2).

Rozmieszczenie otworów jest nierównomierne, co ogranicza możliwości interpretacyjne w zakresie poszukiwania złóż wód geotermalnych do obszarów relatywnie dobrze rozpoznanych zlokalizowanych w rejonach złóż naftowych.

W rejonie Jasła wydzielono wstępnie cztery obszary poszukiwań, które uszeregowano biorąc pod uwagę stopień rozpoznania geologicznego oraz lokalizację warunkującą atrakcyjność potencjalnych inwestycji z wykorzystaniem wód geotermalnych w tych rejonach. Zgodnie z powyższym kryterium wydzielono strefy:

1. Jasło - miasto
2. Osobnica
3. Pielgrzymka - Mrukowa
4. Bednarka - Osobnica


Regionalna analiza parametrów geologicznych i hydrogeotermalnych w rozpatrywanej lokalizacji wskazuje na możliwości występowania wód geotermalnych w skałach fliszowych, w szczególności w obrębie warstw piaskowców istebniańskich i ciężkowickich, występujących w rejonie Jasła. 

Wstępna analiza materiałów dokumentacyjnych wskazuje na obecność wód geotermalnych w rejonie otworu Soboniów-18 (obszar 1), gdzie podczas wiercenia, z głębokości ok. 1400, 1700 oraz 2200 m ppt., uzyskano przypływy wód rzędu 5 – 34 m³/h.

Powyższe parametry wydają się wystarczające dla budowy obiektów rekreacyjnych typu SPA, bądź niewielkiej ciepłowni wspomaganej pompą ciepła. Dane te wymagają jednak sprawdzenia oraz weryfikacji, z uwzględnieniem oceny wiarygodności uzyskanych pomiarów w warunkach wykonywania wierceń naftowych (niehydrogeologicznych).

W związku z wysokimi kosztami głębokich wierceń, w szczególności wykonywanych w trudnych warunkach geologicznych Karpat, wydaje się celowym aby na etapie oceny możliwości pozyskania wód geotermalnych w rejonie Jasła uwzględnić, w pierwszej kolejności, zlikwidowane otwory naftowe. Jak wskazują analizy techniczno-ekonomiczne pozyskanie wód geotermalnych poprzez rekonstrukcję istniejących, wyłączonych z eksploatacji, otworów naftowych może być znacznie bardziej opłacalne niż wykonywanie nowych otworów geotermalnych.

Skomplikowana budowa geologiczna Karpat oraz relatywnie słabe rozpoznanie własności hydrogeologicznych głębszych stref, gdzie mogą występować wody geotermalne, wymaga szczegółowych analiz danych geologicznych i hydrotermalnych w skali miasta, bądź poszczególnych gmin, z uwzględnieniem zapotrzebowania oraz, w przypadku wykorzystania do celów grzewczych, uwzględnienia specyfiku lokalnego rynku ciepłowniczego.


Opłacalność przedsięwzięcia polegającego na wykorzystaniu ciepła wód geotermalnych w powyższym rejonie, wymaga bardziej szczegółowego rozpoznania parametrów hydrogeotermalnych wód, czego na obecnym etapie nie jesteśmy w stanie określić.
Wskazane byłoby również wykonanie studium techniczno-ekonomicznego w skali planowanego przedsięwzięcia uwzględniającego oczekiwania potencjalnego inwestora co do kierunków wykorzystania wód geotermalnych.

TOP

Kobyłka, powiat wołomiński, woj. mazowieckie
(stan na 2012 rok)

Pod względem geologicznym Kobyłka zlokalizowany jest w zachodniej części obniżenia podlaskiego, w strefie graniczącej z niecką warszawską od zachodu.
Lokalizacja miasta na tle geotermalnego rozkładu regionalnego wskazuje na względnie korzystne parametry hydrogeologiczne głównych zbiorników wód geotermalnych w obszarze niecki warszawskiej.
W rejonie Kobyłki zlokalizowano kilka otworów wiertniczych, spośród nich należy wymienić: otwór Dębę 2 (nr 2256 – strop kredy dolnej na głębokości -799.5 m npm) – zlokalizowany na północny-zachód od miasta oraz otwór badawczy Okuniew IG-1 (nr 2337 – strop jury dolnej na głębokości -784 m npm) - na południowy-wschód od miasta (Rys. 1, Rys. 4). Pozostałe otwory: Tłuszcz IG-1 (nr 2390), Łochów IG-1 (nr 2393), Łochów IG-2 (nr 2391), Wyszków IG-1 (nr 2353), zlokalizowane są w znacznej odległości od miasta, co ogranicza możliwości wykorzystania informacji geologicznej z tych otworów dla prognozowania parametrów hydrogeotermalnych warunkujących określenie możliwości wykorzystania wód wgłębnych.
Regionalna analiza parametrów geologicznych i hydrogeotermalnych w rejonie miasta wskazuje na możliwości wykorzystania wód geotermalnych zarówno do celów rekreacyjnych i/lub balneoterapeutycznych, jak i do celów grzewczych.
Wykorzystanie wód geotermalnych do celów rekreacyjnych powinno w pierwszej kolejności dotyczyć zbiornika kredy dolnej. Kobyłka położona jest w brzegowej strefie zbiornika dolnej kredy. W związku z powyższym strop zbiornika występuje na niewielkich głębokościach, a wody powinny charakteryzować się niską mineralizacją (10-20 g/dm³). Z tych samych powodów należy spodziewać się relatywnie niskich temperatur wód, rzędu 30 st C.
Wstępna analiza rozkładu parametrów geotermalnych zbiornika jury dolnej (Rys. 4, Rys. 5) wskazuje na możliwości wykorzystania wód do celów rekreacyjno-balneologicznych i grzewczych. W otworach zlokalizowanych najbliżej Kobyłki strop utworów jury dolnej zalega na głębokościach: Dębę 2 (nr 2256) -1358 m npm oraz Okuniew IG-1 (nr 2337) -1249 m npm.
Przewiduje się, że temperatury wód geotermalnych tego zbiornika będą wynosiły ok. 45 st C, a wydajności ujęć mogą przekraczać 150 m³/h. W związku z przewidywaną temperaturą wód, przy wykorzystaniu do celów grzewczych, zasadnym wydaje się zaprojektowanie systemu współpracującego w układzie skojarzonym z dodatkowym źródłem ciepła, np. pompą ciepła. Mineralizacja wód zbiornika jury dolnej wyniesie około 70 g/dm³.
Nie wyklucza się również możliwości pozyskania i wykorzystania wód głębszych zbiorników hydrotermalnych, np. triasowych.

Kobyłka - lokalizacja

Miasto i gmina w województwie mazowieckim, w powiecie wołomińskim oddalone o ok. 17 km od centrum Warszawy. Ma dogodne połączenia kolejowe oraz autobusowe ze stolicą. Kobyłka graniczy z miastami: Zielonka, Marki; z Gminą Radzymin oraz z Miastem i Gminą Wołomin. Przez miasto przebiega droga wojewódzka nr 634 oraz linia kolejowa do Białegostoku. Do 1954 roku siedziba wiejskiej gminy Kobyłka.
Według danych statystycznych w 2011r. miasto liczyło 20 186 mieszkańców, gęstość zaludnienia 1028 os./km².


Tab. 1
Zestawienie podstawowych parametrów hydrogeologicznych w rejonie Kobyłki

PARAMETR KREDA DOLNA JURA DOLNA
Głębokość zalegania stropuok. -800 m n.p.m.ok. -1250 - -1300 m n.p.m.
Miąższość utworów wodonośnychok. 25-30 mok. 100 m
Temperatura w stropie~ 30°C~ 45°C
Mineralizacja10-20 g/dm³~ 70 g/dm³
Wydajność~ 50 km²/h~ 150-170 m³/h

Zbiornik kredy dolnej


Zbiornik jury dolnej

Opłacalność przedsięwzięcia polegającego na wykorzystaniu ciepła wód geotermalnych w powyższym rejonie, wymaga bardziej szczegółowego rozpoznania parametrów hydrogeotermalnych wód, czego na obecnym etapie nie jesteśmy w stanie określić.
Wskazane byłoby również wykonanie studium techniczno-ekonomicznego w skali planowanego przedsięwzięcia uwzględniającego oczekiwania potencjalnego inwestora co do kierunków wykorzystania wód geotermalnych.

TOP

Ostróda, powiat ostródzki, woj. warmińsko-mazurskie
(stan na 2012 rok)

Miasto i gmina leżą w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie ostródzkim. Położone na Pojezierzu Iławskim, nad Jeziorem Drwęckim. Przez miasto przepływa rzeka Drwęca.
Przez Ostródę przepływa rzeka Drwęca. Miasto połączone jest kanałowym szlakiem wodnym z Elblągiem. Łącznie w obrębie miasta Ostródy zlokalizowano ok. 12 jezior. 
Według danych statystycznych z 31 grudnia 2010r. miasto liczyło miasto miało 33 191 mieszkańców, gęstość zaludnienia 2345,7 os./km².


Tab. 1
Zestawienie podstawowych parametrów hydrogeologicznych w rejonie Ostródy

PARAMETR KREDA DOLNA JURA DOLNA
Głębokość zalegania stropuok. -700 - -750  m n.p.m.ok. -1100 - -1200 m n.p.m.
Miąższość utworów wodonośnychok. 25-30 mok. 150 m
Temperatura w stropie22-24°C30-35°C
Mineralizacja< 5-10 g/dm³~ 40 g/dm³
Wydajność~ 25 m²/h~ 150 m³/h

Zbiornik kredy dolnej


Zbiornik jury dolnej

Opłacalność przedsięwzięcia polegającego na wykorzystaniu ciepła wód geotermalnych w powyższym rejonie, wymaga bardziej szczegółowego rozpoznania parametrów hydrogeotermalnych wód, czego na obecnym etapie nie jesteśmy w stanie określić.
Wskazane byłoby również wykonanie studium techniczno-ekonomicznego w skali planowanego przedsięwzięcia uwzględniającego oczekiwania potencjalnego inwestora co do kierunków wykorzystania wód geotermalnych.

TOP

Julinek, powiat warszawski zachodni, woj. mazowieckie
(stan na 2014 rok)

Julinek to niewielka osada, licząca kilkudziesięciu mieszkańców położona w województwie mazowieckim, w powiecie warszawskim zachodnim, w gminie Leszno. Miejscowość znana w Polsce z Bazy Cyrkowej. W roku 1967 utworzono w Julinku Państwową Szkołę Cyrkową, przemianowaną w 1971 na Państwowe Studium Cyrkowe. Szkoła cyrkowa została zlikwidowana w 1999.
Atrakcyjna lokalizacja Julinka w rejonie Kampinoskiego Parku Narodowego wpływa na fakt, iż stanowi ona bazę turystyczną i wypoczynkową dla mieszkańców stolicy.
Pod względem geologicznym Julinek zlokalizowany jest w południowo-wschodniej części niecki warszawskiej, na jej skłonie, w strefie graniczącej z obniżeniem podlaskim. Lokalizacja tego obszaru na tle regionalnym wskazuje na względnie korzystne parametry hydrogeologiczne głównych zbiorników wód geotermalnych w tym rejonie.

W bezpośrednim sąsiedztwie Julinka nie zlokalizowano głębokich otworów wiertniczych. Na północ od Julianka, po północnej stronie Wisły, w rejonie Płońska, zlokalizowano natomiast szereg otworów wiertniczych, spośród których należy wymienić:
- Płońsk 5, gł. 1956 m (nr 2157), 
- Dzierżanowo Geo 1, gł. 3150 m (nr 2057),
- Dębe 1, gł. 2679,5 m (nr 2226),
- Dębe 2, gł. 2675,5 m(nr 2256).

Na południowym-zachodzie i południu od Julinka zlokalizowano otwory:
- Sochaczew 1, gł. 3301 m (nr 2082),
- Sochaczew 2, gł. 4466,5 m (nr 2088),
- Sochaczew 3, gł. 2562 m (nr 2090),
- Nadarzyn IG-1, gł. 3840 m (nr 2219),
- Iwiczna IG-1, gł. 1700 m (nr 2265),
- Warszawa IG-1, gł. 2663 m (nr 2297) oraz inne (Rys. 1, Rys. 6)

Powyższe otwory zlokalizowane są w odległości kilkudziesięciu (ok. 30) kilometrów od Julianka, co wpływa na wiarygodność oszacowań własności hydrogeologicznych i termicznych głównych zbiorników geotermalnych w rejonie interesującej nas inwestycji.
Regionalna analiza parametrów geologicznych i hydrogeotermalnych wskazuje na możliwości wykorzystania wód geotermalnych w rejonie Julinka zarówno do celów rekreacyjnych i/lub balneoterapeutycznych, jak i do celów grzewczych.

Wykorzystanie wód geotermalnych do celów rekreacyjnych powinno w pierwszej kolejności dotyczyć zbiornika kredy dolnej.
Strop zbiornika dolnej kredy występuje na niewielkich głębokościach, ok. 1100 m ppm (Rys. 2). Wody powinny charakteryzować się relatywnie niską mineralizacją, ok. 10 g/dm³ (Rys. 4) oraz temperaturą ok. 30-35 st C (Rys. 3). Przewiduje się, że wydajności ujęć mogą przekraczać 100 m³/h (Rys. 5).
W związku z przewidywaną temperaturą wód, przy wykorzystaniu do celów grzewczych, zasadnym wydaje się zaprojektowanie systemu współpracującego w układzie skojarzonym z dodatkowym źródłem ciepła, np. pompą ciepła.

Wstępna analiza rozkładu parametrów geotermalnych zbiornika jury dolnej (Rys. 6 - Rys. 11) wskazuje na możliwości wykorzystania wód do celów rekreacyjnych grzewczych oraz być może balneoterapeutycznych. Przewiduje się, że temperatury wód geotermalnych tego zbiornika będą wynosiły ok. 55-60 st C (Rys. 9), a wydajności ujęć mogą przekraczać 150-200m³/h (Rys. 11). Mineralizacja wód zbiornika jury dolnej będzie prawdopodobnie znaczna i może przekraczać wartość 80 g/dm³ (Rys. 10).

Tab. 1
Zestawienie podstawowych parametrów hydrogeologicznych i geotermicznych w rejonie Julinka

PARAMETR KREDA DOLNA JURA DOLNA
Głębokość zalegania stropuok. -1100 m n.p.m.ok. -2000 m n.p.m.
Miąższość utworów wodonośnychok. 80-90 mok. 220 m
Temperatura w stropie~ 35-40°C~ 50-60°C
Mineralizacja10 - 415 g/dm³> 80 g/dm³
Wydajność~ 120 m³/h~ 150-200 m³/h

Zbiornik kredy dolnej


Zbiornik jury dolnej

Opłacalność przedsięwzięcia polegającego na wykorzystaniu ciepła wód geotermalnych w powyższym rejonie, wymaga bardziej szczegółowego rozpoznania parametrów hydrogeotermalnych wód, czego na obecnym etapie nie jesteśmy w stanie określić.
Wskazane byłoby również wykonanie studium techniczno-ekonomicznego w skali planowanego przedsięwzięcia uwzględniającego oczekiwania potencjalnego inwestora co do kierunków wykorzystania wód geotermalnych.

TOP

Gdańsk, powiat gdański, woj. pomorskie
(stan na 2015 rok)

Miasto na prawach powiatu, położone u ujścia Motławy do Wisły, nad Zatoką Gdańską, na Pobrzeżu Gdańskim. Centrum kulturalne, naukowe i gospodarcze oraz węzeł komunikacyjny północnej Polski, stolica województwa pomorskiego. Ośrodek gospodarki morskiej z dużym portem handlowym. 

Gdańsk liczy ok. 462 tys. mieszkańcami i zajmuje szóste miejsce w Polsce pod względem liczby ludności, a siódme miejsce pod względem powierzchni – 261,96 km². Ośrodek aglomeracji gdańskiej. Wraz z Gdynią i Sopotem tworzy Trójmiasto.


Pod względem geologicznym Gdańsk zlokalizowany jest w centralnej części syneklizy bałtyckiej. Lokalizacja tego obszaru na tle regionalnym wskazuje na względnie słabe parametry geotermiczne głównych zbiorników wód geotermalnych w tym rejonie.

W rejonie Gdańska zlokalizowano kilka głębokich otworów wiertniczych, spośród których należy wymienić:

                 1. Niestępowo 1, gł. 3 632,90 m (nr 1517)
                 2. Gdańsk IG-1, gł. 3 530,30 m (nr 1847)
                 3. Nowa Kościelnica 1, gł. 3 575,00 m (nr 1820)
                 4. Gopło Geo 4, gł. 619,00 m (nr 1578)
                 5. Jastarnia IG-1, gł. 1 160,10 m (nr 1691)
                 6. Krynica Morska IG-2, gł. 3 104,00 m (nr 1955)
                 7. Kościerzyna IG-1, gł. 5 202,00 m (nr 1506) oraz inne (Rys. 1, Rys. 5, Rys. 9, Rys. 13)


Powyższe otwory stanowią bezpośrednie źródło informacji dla oszacowań własności hydrogeologicznych i termicznych głównych zbiorników geotermalnych w rejonie interesującej nas inwestycji.

Regionalna analiza parametrów geologicznych i hydrogeotermalnych wskazuje na ograniczone możliwości wykorzystania wód geotermalnych w rejonie Gdańska, w szczególności do celów grzewczych.

Wykorzystanie wód geotermalnych do celów rekreacyjnych mogłoby w pierwszej kolejności dotyczyć zbiornika jury środkowej.

Strop zbiornika jury środkowej występuje na niewielkich głębokościach, ok. 600 m ppm (Rys. 6). Wody powinny charakteryzować się relatywnie niską mineralizacją, do ok. 40 g/dm³ oraz temperaturą ok. 20-25 st C (Rys. 7). Przewiduje się, że wydajności ujęć mogą przekraczać 20 m³/h (Rys. 8).

W związku z przewidywaną temperaturą wód, przy wykorzystaniu do celów grzewczych, zasadnym wydaje się zaprojektowanie systemu współpracującego w układzie skojarzonym z dodatkowym źródłem ciepła, np. pompą ciepła.

Wstępna analiza rozkładu parametrów geotermalnych zbiornika kambryjskiego (Rys. 18 - Rys. 20) wskazuje na możliwości wykorzystania ciepła wód do celów grzewczych. Należy jednak podkreślić, że rozpoznanie zbiornika ma charakter punktowy, a warunki geotermiczne, w tym wydajności ujęć w skali regionalnego rozpoznania zbiornika nie są dotychczasowo potwierdzone.

Przewiduje się, że temperatury wód geotermalnych tego zbiornika będą wynosiły ok. 80-90 st C (Rys. 20), a mineralizacja wód będzie wysoka i może przekraczać wartość 200 g/dm³, co może istotnie wpływać na szacunkowe koszty instalacji, w tym głównie wykorzystanie materiałów odpornych na korozję.

Tab. 1
Zestawienie podstawowych parametrów hydrogeologicznych i geotermicznych dla wybranych zbiorników geotermalnych w rejonie Gdańska

PARAMETR JURA ŚRODKOWA KAMBR
Głębokość zalegania stropuok. -600 m n.p.m.ok. -3250 m n.p.m.
Miąższość utworów wodonośnychok. 20-30 m-
Temperatura w stropie~ 20-23°C~ 80-89°C
Mineralizacja30 - 40 g/dm³> 200 g/dm³
Wydajność~ 20 m³/h-

Zbiornik jury górnej


Zbiornik jury środkowej


Zbiornik triasu środkowego


Zbiornik triasu dolnego


Zbiornik kambru

Opłacalność przedsięwzięcia polegającego na wykorzystaniu ciepła wód geotermalnych w powyższym rejonie, wymaga bardziej szczegółowego rozpoznania parametrów hydrogeotermalnych wód, czego na obecnym etapie nie jesteśmy w stanie określić.
Wskazane byłoby również wykonanie studium techniczno-ekonomicznego w skali planowanego przedsięwzięcia uwzględniającego oczekiwania potencjalnego inwestora co do kierunków wykorzystania wód geotermalnych.

TOP

Mobirise
Adres

Akademia Górniczo-Hutnicza
im. Stanisława Staszica w Krakowie

Gmach główny A-0

al. Mickiewicza 30
30-059 Kraków
A-0, III p., pok. 304b 

Kontakt

Telefon: +48 12 617 38 39
Fax: +48 12 617 38 39