22.5 Efekt Halla
Dowiedzieliśmy się już, że poruszające się ładunki elektryczne są
odchylane w polu magnetycznym.
Rozpatrzmy teraz płytkę metalu (lub półprzewodnika) umieszczoną w
polu magnetycznym, prostopadłym do kierunku przepływu prądu. Jeżeli
w płytce płynie prąd to na ładunki działała siła odchylająca
powodująca zakrzywienie ich torów w kierunku jednej ze ścianek
bocznych płytki tak jak przykładowo pokazano na rysunku 22.11.
Rys. 22.11. Siły działające
na elektrony w pasku metalu umieszczonym w polu magnetycznym B.
a) tor elektronów zaraz po włączeniu pola B, b) tor elektronów w stanie równowagi
Gromadzenie się ładunków na ściance bocznej powoduje powstanie poprzecznego pola
elektrycznego Halla EH
.
Pole Halla jest dane zależnością
|
(22.25) |
gdzie ΔVLP jest różnicą potencjałów pomiędzy stroną lewą L i prawą P, a d odległością między nimi (szerokością płytki). Zwróćmy uwagę, że strona prawa płytki ładuje się ujemnie i powstałe pole Halla przeciwdziała dalszemu przesuwaniu elektronów. Osiągnięty zostaje stan równowagi, w którym odchylające pole magnetyczne jest równoważone przez pole elektryczne Halla
|
(22.26) |
|
(22.27) |
Stąd
|
(22.28) |
Wynika stąd, że jeżeli zmierzymy EH (w praktyce VLP) i pole B to możemy wyznaczyć vu. Gdy vu i B są prostopadłe to
|
(22.29) |
Na podstawie równania (21.5)
|
(22.30) |
zatem koncentracja nośników
|
(22.31) |
Możemy znając EH, B oraz gęstość prądu wyznaczyć koncentrację nośników n. Zjawisko Halla znalazło w praktyce zastosowanie do pomiaru pól magnetycznych oraz do pomiaru natężenia prądu elektrycznego.


Działanie pola magnetycznego na przewodnik z prądem





